NGƯỜI ĐẸP LÀM TỪ THIỆN

Tôi cứ băn khoăn mãi về việc các cuộc thi người đẹp thường gấn liền với một hoạt động từ thiện nào đó. Thoạt nhìn, ý nghĩa của nó rất tốt, hình ảnh của nó rất đẹp. Nhưng càng nghĩ, càng thấy có điều gì đó không ổn?

Và điều không ổn nhất là tiền ở đâu ra mà làm từ thiện?

Các cô ấy còn trẻ, kể cả có trúng giải thì bản thân cái giải thưởng ấy cũng không đủ để đi làm từ thiện khắp nơi như vậy. Chưa kể, đi thi người đẹp tốn kém lắm, có cô còn phải vay mượn để đi thi nữa. Có tí tiền thưởng, cũng còn phải chi tiêu ít nhiều chứ!

Có người nói tiền làm từ thiện là của nhà tài trợ, cùa nhà tổ chức, các cô ấy không phải lo. Nhưng nếu như thế thì cần các cô ấy đi để làm gì? Để giáo dục một tính cách đẹp chăng? Chả phải. Dùng tiền của người khác để làm từ thiện thì có khác gì câu các cụ ngày xưa thường nói "của người phúc ta" đâu. Chẳng nên thế!

Chưa kể, cái kiểu bắt buộc từ thiện trong các cuộc thi người đẹp như vậy, bỗng dưng tạo nên hình ảnh người đẹp-đại gia, bên tình-bên tiền... mà dư luận lâu nay đã tỏ ý hoài nghi về mục tiêu tốt đẹp của nó.

Cho nên thi người đẹp thì cứ thi, chọn ra người đẹp cho thật đẹp. Thế là đã bảo đảm thành công của một cuộc thi rồi.

Từ thiện là một hoạt động tốt đẹp và cần thiết phải làm. Nhưng muốn tốt đẹp thực sự thì nó phải được thực hiện bởi những nhà hoạt động từ thiện đích thực, không phải là các cô gái xinh đẹp, chưa có nghề nghiệp, thu nhập ổn định.

web counter

CĂN HỘ MẠ VÀNG

Một tòa chung cư gần 250 căn hộ, nằm ở vùng ven đô Hà Nội được rao bán với giá mà ngay cả giới đại gia lắm tiền, nhiều của cũng phải thần người. Căn hộ thấp nhất 12 tỉ VND và cao nhất là tầm 100 tỉ VND.

Những slogan cóp nhặt từ các tuyển tập danh ngôn được đưa vào pano quảng cáo cho tòa nhà. Nhưng chiêu làm giá thượng hạng nhất, tinh ranh nhất được áp dụng một cách hết sức tự nhiên, như là nó vốn có chứ không phải do bàn tay con người can thiệp cố ý làm ra như vậy.

Nào là công tắc điện, phào, chỉ… được dát vàng thật 10 cara. Tủ bếp được làm bằng gỗ sồi, gỗ đỏ tự nhiên nhập từ Mý… và hàng lô những thiết bị nội thật xa hoa đắt tiền sẽ được sử dụng như nhà bếp của Tây Ban Nha, thiết bị vệ sinh của Mỹ, sàn gỗ Myanma, đá lát nhập khẩu từ Brazin.

Đã đến lúc người Việt mình nên có tên trên bản đồ xa xỉ của thế giới chưa? Đã đến lúc người nghèo phải đối mặt với những thách thức, những đùa cợt, những nhạo báng về giá trị của đồng tiền chưa?

Nhất là trong thời buổi khủng hoảng, khó khăn này!

web counter

LẴNG HOA 80 TRIỆU

Một lẵng hoa trên chợ Hoàng Hoa Thám được bán với giá 80 triệu VND. Hoa gì mà ghê thế nhỉ? Ai mua nó, và mua để làm gì nhỉ? Để mang về nhà chơi ư? Chắc là khó. Để bày ở cơ quan ư? Chắc khó có ông chủ doanh nghiệp nào quen đầu tắt mặt tối chấp nhận bỏ ra cả đống tiền như thế chỉ để bày ở cơ quan mấy ngày Tết.

Vậy thì ai sẽ là người mua nó?

Chắc hẳn phải là những người tiền nhiều quá không biết để làm gì, những người có được đồng tiền quá dễ dàng, không phải đổ mồ hôi nước mắt, không phải lao tam khổ tứ mới có thể tiêu tiền dễ dàng như vậy được.

Bỗng liên tưởng mơ hồ đến phần thưởng Tết của giáo viên. Sau nhiều cố gắng, các thày cô của một tỉnh nọ mới được nhận phần thưởng Tết 700 ngàn VND. Bỗng liên tưởng tới những người công nhân xây dựng ở công trường ngay cạnh nhà mình. Chiều 29 Tết, tất cả lũ lượt nhận mỗi người 1,5 triệu VND tiền Tết để khăn gói về quê. Quà cho bố mẹ già, quà cho em gái còn nhỏ… đều nằm ở khoản tiền nhỏ nhoi ấy.

Và còn bao nhiêu liên tưởng khác nữa. Những liên tưởng khiến ai cũng phải thấy nhói lòng.

Nhưng biết làm sao được. John Kenerdy đã từng nói: “Cuộc đời thật bất công. Kẻ ngồi mát ăn bát vàng. Kẻ ngày đêm đổ mồ hôi lao động kiếm miếng cơm manh áo. Nhưng biết làm sao được. Cuộc sống muôn màu là như vậy và tất cả chúng ta phải chấp nhận nó, sống chung với nó”.

Mùa Đông Hà Nội năm nay lạnh quá. Cái lạnh sâu, ngọt và buốt. Cái lạnh làm cho người nghèo thêm 2 lần cơ cực. Nhưng cái lạnh cũng làm cho người giàu có thêm nhiều cơ hội khoe của, khoe tiền và nhất là trình diễn sự giàu có, thừa thãi của mình.

Cũng phải thôi!

web counter

TỪ THIỆN KHỦNG

Thú thật, tôi không mấy tin và sự trong sáng và vô tư của những khoản tiền ủng hộ từ thiện khổng lồ. Có lần, tôi được xem một bản hồ sơ về một tour chơi golf từ thiện mà chỉ một nhà doanh nghiệp thôi đã ủng hộ 120 tỉ VND. Dự tính tour đó sẽ thu về tổng số tiền ủng hộ từ thiện tầm 205 tỉ VND. Thế rồi không hiểu lý do gì, cái event ấy đã không được diễn ra.

Hẳn ít người quên vụ đấu giá tấm bưu thiếp tới 650 triệu VND. Rồi vụ chiếc sim điện thoại đẹp được trả tới 1,2 tỉ VND… Hồi ấy có trào lưu là đưa các cuộc đấu giá lên truyền hình trực tiếp. Với công nghệ lăng-xê và lời dẫn chương trình đầy hào hứng, những đồ vật vô giá trị, làm lem nhem và hết sức vớ vẩn cũng được trả giá khủng. Về sau tôi nghe nói, các cuộc đấu giá kiểu ấy không được khuyến khích nữa nên ít dần.

Vừa rồi, hẳn không mấy ai là không biết vụ đấu giá lừa ở TP. Hồ Chí Minh. Cả dàn người đẹp tháp tùng. Nhà tổ chức làm thành hẳn một show quá hoành tráng để đấu giá mấy cây cảnh, bức tranh đá và trống đồng gì đó. Người mạo danh công ty tên tuổi để trả giá rồi biến mất. Người trả giá xong thì thay đổi ý kiến không chấp nhận nữa… Nói chung là hết sức tào lao.

Tôi nhớ lại một chuyện về quỹ từ thiện của một tổ chức phi chính phủ mà tôi đã từng có dịp tham gia.

Lần ấy, tôi được mời làm chuyên gia đi theo chương trình có chủ đề “để thành công trong hội chợ”. Mục đích là phổ biến cách thức thiết kế, trưng bày gian hàng, chào mời khách… để có thể bán được hàng ngay tại các hội chợ hàng thủ công mỹ nghệ được tổ chức ở nước ngoài. Chỉ có 2 chuyên gia là tôi, trình bày bằng tiếng Việt và James, một chuyên gia người Mỹ, trình bày bằng tiếng Anh.

Tôi không biết tiếng Anh. Chính xác thì biết tí ti. Bạn nói 10, may mắn tôi hiểu được 3 phần, không thì chỉ được 1. Nhưng vì cứ phải đi với nhau, ăn ở cùng nhau cả 2 tuần liền nên buộc phải hiểu nhau. Ban ngày, vớ được ai biết tiếng Anh là chúng tôi nhờ phiên dịch. Ngoài giờ thì vừa nói, vừa dùng cử chỉ, điệu bộ, dùng tất cả những gì có thể để hiểu nhau.

Và đây là 2 chuyện tôi muốn kể.

Chuyện thứ nhất là tiển ủng hộ từ thiện.

Tôi đi tour ấy, được một khoản thù lao khá cao. Nghĩ bụng, người ta từ nước khác đến, bỏ công sức ra cho người mình làm ăn, không thu của ai đồng nào. Mình thì là người Việt, lại còn lấy tiền công, nghe nó kỳ kỳ. Thế cho nên tôi ngỏ ý rằng muốn trích một phần tiền trong khoản thù lao của tôi để góp vào cái quỹ của các bạn ấy. Đại khái tinh thần nó cũng na ná như đi chơi trò chơi truyền hình, có phần thưởng thì ủng hộ quỹ từ thiện ấy.

Nghe xong, James bảo tôi cũng là chuyên gia như anh. Vì thế, tôi không thể trả lời anh là được không và sẽ phải làm như thế nào? Tôi sẽ lưu ý thông tin này và gửi tới bộ phận chuyên trách vận động tài trợ. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất của tôi và anh là phải làm sao trang bị kiến thức, kinh nghiệm để giúp ích cho những người đang ở dưới hội trường kia làm ăn, kinh doanh tốt. Cái đó cần hơn nhiều và là mục đích quan trọng nhất khi người ta mời anh làm chuyên gia. Họ không có tư tưởng vận động anh tài trợ kịnh phí. Cần phải phân biết 2 mục đích đó rõ ràng.

Thì ra là vậy! Tôi được một bài học khá tốt. Người ta cần mình giúp gì thì mình hãy cố gắng giúp thật tốt cái người ta đang cần, đừng lan man sang chuyện khác, dù mục đích lan man là từ thiện đi chăng nữa.

Chuyện thứ hai là chuyện nhà tài trợ

Khi đến Quy Nhơn, chúng tôi đi thăm Hàn Mạc Tử. Chẳng biết nói chuyện gì xung quanh tài năng kiệt xuất của thi sĩ đoản mệnh họ Hàn, đành quay về chủ để đang dang dở hôm trước. Tôi hỏi James về nhà tài trợ của quỹ là những ai và cách thức vận động tài trợ như thế nào?

Thì ra là không có nhà tài trợ nào cả, mà chỉ là một nhà tài trợ thôi. James giải thích rằng quỹ này được lập nên nhờ vào một tỉ lệ nào đó trên phần lợi nhuận có được hàng năm của một nhà tư bản khá tiếng tăm của Hoa Kỳ. Ông ta bỏ tiền ra ủng hộ quỹ, yêu cầu trả lương cho những người chuyên nghiệp để thực hiện thật tốt, thật hiệu quả các chương trình từ thiện được ông phê duyệt.

Tôi hỏi thế quyền lợi của nhà tài trợ được thể hiện thế nào? Đoạn này thì thật là hết sức phức tạp. Nhưng rồi tôi hiểu được là chẳng có quyền lợi gì hết. Không có logo, tên tuổi, thương hiệu, cũng không có show truyền hình trực tiếp nào cả. Thậm chí tên nhà tài trợ cũng chỉ được phép nhắc tới trong một số trường hợp nhất định, được quy định trước mà thôi.

Thì ra là vậy! Tôi được một bài học thứ hai, đó là không phải nhà tài trợ nào cũng đòi hỏi phải trương cái tên, cái logo của mình ra trước các phương tiện truyền thông đại chúng. Thậm chí, nhiều nhà tài trợ khiêm tốn và vô tư còn đòi hỏi không được nhắc tới họ với tư cách là nhà tài trợ chủ lực cho chương trình.

Mới hay từ thiện cũng có nhiều kiểu, nhiều dạng và không cái nào giống cái nào!

free hit counters

TIÊU CHUẨN TỪ THIỆN

Ăn trưa với sếp cũ, biết bao nhiều chuyện thú vị. Hai anh em ngồi ôn lại những kỉ niệm, kể nhưng câu chuyện chưa bao giờ kể. Và cả những câu chuyện được dặn trước là khi nào nhắm mắt xuôi tay mới được phép công bố… Trong vô vàn những câu chuyện như vậy, chợt có một tình tiết, một câu chuyện chẳng ăn nhập gì với chủ đề đang nói, nhưng lại làm tôi nhớ mãi.

Anh đang phụ trách một tờ báo tiếng tăm, một trong những tờ báo làm từ thiện tốt nhất, vô tư nhất hiện nay. Trong câu chuyện anh kể, có một trường hợp cháu bé chưa tới 10 tuổi phải chăm sóc mẹ bị ung thư vì bố cháu đã bỏ mẹ con cháu đi từ lâu.

Bài báo viết về trường hợp này đã gây nỗi xúc động lớn lao trên cả nước. Mọi người đến báo gửi tiền giúp cháu. Nhưng đông hơn cả, nhiều hơn cả là đến trực tiếp gửi tiền cho mẹ cháu và cháu. Không thể tưởng tượng được là số tiền nhận trực tiếp từ gia đình cháu lên tới gần chục tỉ đồng. Một số tiền quá lớn, quá lớn đối với không chỉ gia đình cháu.

Nghe tin, bố cháu quay lại nhà. Một mặt thì giả vờ quan tâm đến cháu, vì lúc này mẹ cháu đã mất, một mặt thì ra sức chiếm bằng được, tiêu bằng được số tiền khổng lồ kia. Họ hàng cũng nhảy vào, kẻ kể lể công lao, người nói tình họ hàng máu mủ. Ai ai cũng tâm niệm được chia không ít thì nhiều. Rồi tranh chấp nhau, rồi căng thẳng với nhau đến nỗi chính quyền phải can thiệp.

Biết tin ấy, anh quyết định gửi toàn bộ số tiền bạn đọc ủng hộ qua báo, cũng không phải là nhỏ, vào ngân hàng và sẽ rút cả gốc lẫn lại khi cháu 18 tuổi. Các thủ tục pháp lý được anh chỉ đạo bộ phận nghiệp vụ của báo làm chu tất.

Câu chuyện trên cho chúng ta nhiều bài học ở đời, cả về phía người làm từ thiện lẫn đối tượng được nhận từ thiện.

Người làm từ thiện cũng cần phải có trách nhiệm với đồng tiền của mình khi quyết định ủng hộ nó cho ai? Ủng hộ qua tổ chức nào? Hay là ủng hộ trực tiếp? Cá nhân tôi ít khi ủng hộ trực tiếp, trừ những đối tượng tôi đã biết, đã hiểu hoặc nếu không thì tôi đủ thông tin chắc chắn rằng người được nhận từ thiện sử dụng có hiệu quả và có trách nhiệm với đồng tiền họ có được.

Tôi cũng chỉ tin một tổ chức làm từ thiện tốt khi họ công khai, minh bạch, thường xuyên thông báo các trường hợp cụ thể được nhận trên các phương tiện truyền thông đại chúng bằng những tin tức và hình ảnh rõ ràng.

Và người đứng đầu tổ chức ấy phải là một người giàu có, rất giàu có. Tất nhiên, sau tiêu chuẩn giàu có ấy là các tiêu chuẩn về phẩm chất như lòng bao dung, sự rộng lượng và vị tha.

free hit counters

CHIẾC PHONG BÌ TỪ THIỆN

Miền Trung lũ dữ. Hàng ngàn ngôi nhà ngập trong biển nước. Hàng chục người chết và mất tích. Năm nào cũng thế. Miền Trung đau thương, nghèo đói bởi cả dẻo đất dài không nhận được sự ưu ái của thời tiết, của thiên nhiên.

Chỉ có điều, năm nay lũ ập về Miền Trung hơi sớm hơn thường lệ. Và vì thế, thiệt hại, mất mát có vẻ cao hơn và tàn khốc hơn mọi năm. Nhìn hình ảnh một cụ già được một người đàn ông đội lên đầu, bám vào tay hai người khác, đưa cụ ra khỏi vùng nước dữ, nhìn hình ảnh một bé gái chìa tay nhận gói mì tôm, bóc ra và đưa ngay lên miệng ăn sống, không ai trong chúng ta cầm được nước mắt.

Và ở mọi miền, người dân Việt lại giang tay quyên góp ủng hộ đồng bào mình.

Một trong những hội nghị lớn, ngay khi bắt đầu, các đại biểu đi một vòng quanh chiếc hòm quyên góp làm bằng nhôm kính sáng choang thả những chiếc phong bì tiền vào trong thùng. Và tôi đoan chắc rằng trong thời điểm này, hội nghị nào các đại biểu cũng sẵn sàng đóng góp như thế!

Điều tôi băn khoăn không phải từ các vị đại biểu rộng rãi và hào hiệp ấy, cũng không phải từ chiếc hòm nhôm kính sáng choang kia, và càng không phải hình ảnh đó được đưa lên truyền hình. Cái tôi muốn nói nằm ở chiếc phong bì.

So với trước đây, chiếc phong bì đựng tiền giờ chỉ còn phổ biến ở hầu hết các đám cưới. Còn trong hội nghị, hội thảo… nhiều nơi đã bỏ hẳn phong bì mà yêu cầu các đai biểu ký nhận tiền cơ chế. Một hành động thật đáng hoan nghênh. Nó làm cho ai nhận tiền cũng phải chịu trách nhiệm về khoản tiền mình nhận. Không nhận qua người khác.

Nhưng còn những chiếc phong bì từ thiện? Tôi nghĩ, tại sao mình lại phí phạm chiếc phong bì như vậy? Tại sao các đại biểu không bỏ thẳng tiền của mình vào thùng? Vì họ ngai ngần biết đâu phần đóng góp của mình ít quá, xấu hổ với người bên cạnh hoặc nhiều quá, làm người bên cạnh khó nghĩ.

Chiếc phong bì vô tri vô giác vậy, nhưng nó làm cho chính chúng ta không dám dũng cảm đối mặt với sự thật. Nó làm cho chúng ta dần dần trở nên e dè, hẹp hòi và ích kỷ. Và tệ hơn nữa, nó làm cho chúng ta không mấy khi dám bày tỏ thật lòng mình.

Vì thế, cá nhân tôi, trong mọi chuyện đóng góp, dù tự nguyện hưởng ứng hay nộp theo quy định, tôi không bao giờ sử dụng phong bì.

free hit counters