Thứ Hai, 8 tháng 3, 2010

TÀU ANH QUA NÚI



Cách đây ít năm, hồi còn kiêm phụ trách tờ tạp chí của một Bộ, tôi có dịp gặp Thanh Hoa để làm một bài phỏng vấn. Suốt buổi nói chuyện, chị đã khiến tôi thực sự ấn tượng. Trong không khí rất vui, chị nói: “Hôm nay tao sẽ kể hết, cả những chuyện Tàu Anh Qua Núi, cả chuyện của tao và Hoa. Các cháu cũng lớn rồi, chúng nó hiểu mẹ nó. Tao không sợ nữa”.


Vì thế, tôi có viết thêm một bài để làm kỷ niệm. Tối nay, không hiểu sao, lúc tình cờ đi qua Nhà hàng Aladin, tôi lại nhớ đến câu chuyện của chị. Về nhà tìm lại bài viết để dành đã lâu. Tôi gửi mọi người bài viết này, về bài hát Tàu Anh Qua Núi mà tôi nghĩ, sự ra đời của nó chắc hẳn cũng ít người biết.


Đã gần 30 năm nay kể từ ngày đầu tiên Tàu Anh Qua Núi được công diễn tại Nam Định, Thanh Hoa chẳng thể nào quên những kỷ niệm, dù là nhỏ nhất liên quan đến bài hát của mình. Bài ca có giai điệu thật đẹp, thật mượt mà. Lời ca trong sáng như chính giọng hát của chị. Tàu Anh Qua Núi đã được nhiều thế hệ cán bộ nhân viên của ngành đường sắt đón nhận và yêu mến. Bài hát là bước khởi đầu đưa Thanh Hoa lên đỉnh cao thành công của sự nghiệp. Biết bao nhiêu kỷ niệm buồn vui đã đi qua, Tàu Anh Qua Núi như một định mệnh, như lời khắc khoải về một tình yêu…


Khi đấy là vào những năm 77-78. Mới chỉ khoảng hơn một năm sau ngày khôi phục lại đường sắt Bắc-Nam. Tàu Thống Nhất chạy 72 giờ chứ không phải 30 giờ như hiện nay. Có nhiều chố tàu phải dừng lại vì lý do kỹ thuật nào đó, nhất là đoạn trước khi qua đèo Hải Vân.


Năm ấy, Thanh Hoa và Phan Lạc Hoa trên đường đi tàu vào Nam, có được một anh trưởng tàu tên là Quý kể lại mối tình của anh với một cô gái làm đường trên đèo Hải Vân. Một mối tình rất đẹp nhưng sau đó cô gái bị tai nạn và mất. Rất đau buồn vì chuyện đó nên về sau, mỗi khi lái tàu qua đến đoạn đèo này, anh đều kéo một hồi còi dài và nếu tàu phải dừng, bao giờ anh cũng lên núi thắp hương cho người yêu.


Câu chuyện về mối tình buồn của anh trưởng tàu cứ ám ảnh cả hai vợ chồng Thanh Hoa mãi. Và có thể đó cũng chính là nguồn cảm hứng để Phan Lạc Hoa bắt đầu những nốt nhạc đầu tiên của mình. “Đi dọc Việt Nam theo bánh con tàu quay. Qua đèo Hải Vân mây bay đỉnh núi. Nhớ khi xưa em chờ anh tới, mà lòng anh mơ tàu qua núi cao…”.


Ngay trên chuyến tàu, bài hát đã ra đời bằng những phác thảo đầu tiên để đến khi quay ra Bắc, Tàu Anh Qua Núi đã trở thành một ca khúc hoàn chỉnh. Lời của bài hát nói về ước mơ chinh phục đỉnh núi cao của con tàu Việt Nam những năm đầu sau giải phóng. Cũng chính là ước mơ của mỗi tình dù ngăn sông, cách biển cũng không thể gì chia cắt. “Yêu nhau, mấy suối em cũng lội. Thương nhau, mấy núi em cũng trèo”.


Hoa kể: “Anh đưa tôi xuống Nam Định để tham gia vào một buổi diễn. Chúng tôi trao đổi với nhau và nhất trí sẽ giới thiệu bài Tàu Anh Qua Núi vừa mới viết xong. Khi ấy tôi hát và Phan Lạc Hoa chỉ đệm đàn guitar thôi chứ chưa hoà âm phối khí như bây giờ. Vậy mà thật bất ngờ, bài hát được hoan nghênh nhiệt liệt. Sau đó về Hà Nội, Tàu Anh Qua Núi được hát ở Rạp Công Nhân và đây là lần công diễn đầu tiên trên sân khấu chuyên nghiệp”.


Thành công của Tàu Anh Qua Núi đã đi quá xa, xa hơn rất nhiều sức tưởng tượng và niềm mong đợi của ngay chính người đã viết ra nó và cả người biểu diễn nó. Thanh Hoa đã trở thành một hiện tượng âm nhạc thời bấy giờ. Với Tàu Anh Qua Núi , dường như cả một chân trời màu hồng rộng mở đang chờ đón chị.


Bài hát đã đưa chị đến với ngành đường sắt. Người ta nhắc đến Thanh Hoa, nhắc đến Tàu Anh Qua Núi và ở đây, mọi người ai cũng ngầm hiểu rằng nếu ngành đường sắt có một sự kiện gì mà vắng Thanh Hoa thì thật là có lỗi. Thậm chí, có người đã nói đùa với Hoa rằng suốt mấy chục năm kể từ khi ca khúc ra đời, đêm nào chị cũng chỉ huy một đội tàu qua đèo Hải Vân mà không hề xảy ra một tai nạn nào.


Hôm khánh thành tàu Thống Nhất 30 giờ, Thanh Hoa lại đến dự. Và ngay tại Ga Hàng Cỏ, chị đã cất lên tiếng hát bài hát của mình. Xúc động, run rẩy như ngày nào của bao nhiêu năm về trước. “Ngày hôm nay thênh thang con đường lớn. Tàu anh đi trong yêu thương chào đón…”. Đã bao nhiêu lần hát bài hát này nhưng không hiểu sao, ở Ga Hàng Cỏ, ở cái nhà ga nhiều kỷ niệm ấy, Hoa lại xúc động đến thế, xúc động đến nỗi chỉ sợ mình hát sai lời.


Chị kể, hình như nhà ga là nơi làm mình dễ bị xúc động nhất. Có lần đi Thành phố Hồ Chí Minh, khi đến Ga Sài Gòn, chợt nghe thấy Tàu Anh Qua Núi trên loa cộng cộng. Nghe giọng hát của chính mình mà như khụy xuống, tưởng như không thể nào cất bước nổi nữa. Hình ảnh anh trưởng tàu tên Quý với câu chuyện tình năm nào, chỗ xuống tàu ở đèo Hải Vân… như chợt hiện về. Ào ạt, dâng trào…


Với Thanh Hoa, mỗi một bài hát là một tình yêu, một mỗi tình. Từ đam mê nhau, có duyên với nhau đến gắn bó và không gì có thể thay thế được. Tàu Anh Qua Núi dường như còn hơn cả một mối tình như thế. Là một ca khúc hay, rất thành công viết về ngành đường sắt, ra đời bằng một tình yêu say mê, điên cuồng và như Thanh Hoa từng nói, yêu với tất cả những gì mà mình có thể có, bài hát đã được hàng triệu người Việt Nam yêu mến và đón nhận.


Chỉ tiếc rằng có thể chính vì sự thành công của nó mà tác giả và người biểu diễn nó đã phải chia tay nhau. Hoa nói: “Hạnh phúc, vinh quang của con người cũng như ngọn đèn cù chạy quanh một số phận. Cái chính là chúng ta phải nắm bắt được nó, phải gìn giữ được nó. Và cả cuộc đời là một cuộc đấu tranh không ngơi nghỉ. Chỉ cần ta yếu đi, buông tay là mất hết”.







22 nhận xét:

  1. Bác cũng văn nghệ gớm nhỉ? Giỏi quá, nhúng được cả video rồi đấy.

    Trả lờiXóa
  2. Em thấy phát biểu của chị TH trên báo hơi kiêu ngạo. Đành rằng chị ấy cũng có vài bài nổi.

    Trả lờiXóa
  3. Bài này làm em nhớ lại lần đến thực tập ở công ty của anh. Tổ chức sinh nhật công ty, có mời TH và ban nhạc của chị về hướng dẫn các phòng tập hát và ghép nhạc. Anh nói chị TH giống ... vua Thuỷ Tề, đúng rồi, vua Thuỷ Tề hiiii :D

    Trả lờiXóa
  4. @ Mr Thuy:
    Có video clip, blog của anh bắt đầu trở thành Multimedia Site rồi!
    Em để ý thấy là chưa ai thể hiện bài hát này thành công bằng NS ThanhHoa
    Em chỉ nghe nói là NS Phan Lạc Hoa tự tử, sau khi hai người ly hôn. Nguyên nhân của chuyện này là gì vậy anh?

    Trả lờiXóa
  5. VMC: Tiếp cận văn nghệ là do có em Titi đấy chứ. Hì! Còn nhúng cái video là do em Huyền Nga chỉ bảo đấy!

    Trả lờiXóa
  6. Ivu: Thôi em ạ! Mình thông cảm đi mà. Các anh chị văn nghệ sĩ thì vui là chính thôi em!

    Trả lờiXóa
  7. 3Loe: Ối giời ơi! Em vẫn nhớ vụ ấy à! Lâu quá rồi nhỉ? Chị TH mà nghe được anh ví chị ấy thế, chắc chị ấy cho anh trọc đầu quá. Hì!

    Trả lờiXóa
  8. HwoangNguyen: Bài này, và một vài bài nữa (Làng Lúa Làng Hoa, Tình Yêu Trên Dòng Sông Quan Họ...) làm nên tên tuổi của Thanh Hoa mà.
    Về anh PLH thì đúng là như thế đấy em ạ!

    Trả lờiXóa
  9. Cá nhân em không hiểu vì sao không thích Thanh Hoa lắm. Duy nhất là thích một số ít bài hát của chị (đúng, trong đó có Tàu Anh Qua Núi).

    Tuy nhiên điều đó không ảnh hưởng gì đến chuyện em thích bài viết này của anh. Rất mịn và có chiều sâu.

    Trả lờiXóa
  10. Bài TAQN rất hay, chi tiết ra đời cũng hay, nhưng thực sự là không muốn động chạm đến ông PLH. Cảm tưởng như động vào một trong những nỗi đau buồn nhất của gia đình bà TH ấy. Hic...trước dư luận thì bà TH phải gồng mình cứng cỏi thôi, chứ em bit rõ là đau lòng lắm :-(

    Trả lờiXóa
  11. Ngày xưa em chơi với rất nhiều bạn trong khu tập thể Đài tiếng nói Việt Nam nên có biết bác Thanh Hoa và bác PLH. Em nghĩ số phận đã giáng một đòn chí mạng vào cả hai người. Khái niệm cứng cỏi hay bi lụy hình như chẳng đủ để nói gì trong trường hợp của hai bác này.
    Anyway, em rất thích bài TAQN và biết thêm nhiều điều khi đọc bài của anh.

    Trả lờiXóa
  12. Bài hay quá anh Thụy, giọng ca sĩ thật hay!

    Trả lờiXóa
  13. Lana: Giọng của chị Thanh Hoa thì đúng là có nhiều người không khoái. Không hiểu vì sao. Tuy nhiên, em cũng như anh, thích nhất Tàu Anh Qua Núi thôi.

    Trả lờiXóa
  14. Titi: Đúng thế em ạ! Tâm tình của chị ấy, anh cũng biết thôi, chứ khó đưa vào bài viết lắm. Vết thương không dễ gì, nếu không muốn nói là cả đời, không thể nào lành được.

    Trả lờiXóa
  15. Vhlinh: Rất quá sức chịu đựng của con người nói chung, nói gì một người phụ nữ, đúng không em?

    Trả lờiXóa
  16. Lu: Thỉnh thoảng em cũng nên nghe một vài ca khúc kiểu này. Người ta gọi là tình ca cách mạng đấy em ạ! Hay lắm ấy!

    Trả lờiXóa
  17. Em rất thích bài này và thích TH hát, cho dù lời bài hát đã cũ nhưng giai điệu thì vẫn rất hay

    Trả lờiXóa
  18. Thực ra cô TH tính rất hay. Trong nghề bọn em thường gọi yêu quí cô là Mama tổng quản vì cô là người sáng lập ra phòng trà Aladin một nơi vừa giúp ca sĩ trẻ thu nhập vừa nâng cao bản lĩnh sân khấu , nơi đã tạo điều kiện cho rất nhiều ca sĩ trưởng thành hơn, gần gũi khán giả hơn :-)

    Rất may, bi giờ cô đã hạnh phúc viên mãn. Không còn phải nghĩ gì nhiều về quá khứ buồn đau trước kia :-)

    Trả lờiXóa
  19. DHP: Anh cũng thế, anh thích cái giai điệu lôi cuốn và trong sáng cuả bài naỳ.

    Trả lờiXóa
  20. Titi: Hì hì! Thấy tên em com lần thứ 2,hoảng quá. Tưởng lại sai cái gì? May quá! Hic hic!

    Trả lờiXóa
  21. mình nghĩ bà Thanh Hoa có tên tuổi vì thời ấy quanh đi quẩn lại chỉ có vài ca sĩ,Thu Hà,Thu Hiền,với bà gì tên Dung ...ngày nào cũng hát trên tv bảo sao không nổi.Riêng bà Thanh Hoa nhà mình chán nhất cứ bật lên ông già lại lẩm bẩm,lại cô mặt cóc,nhưng nói chung tv chỉ có 1 kênh thì hay dở gì cũng xem hết.Nhưng công nhận bài hát này hay,nên người được hát đầu tiên bao giờ cũng ấn tượng,giờ lớn rồi mình thử nghe lại TH thì quả thật vẫn không thích chất giọng của cô ta,cứ eo éo thế nào đó....

    Trả lờiXóa
  22. Oạch, hóa ra em là nỗi hoảng sợ của anh à, anh Thụy ôi :-(

    Thôi, em lủi thủi đi về hong dám com nữa đâu :-(

    Trả lờiXóa