HUYỀN THOẠI ANH VŨ

Vâng, đó là huyền thoại về cá tiến Anh Vũ. Trong dân gian, cá Anh Vũ liên quan mật thiết tới sông Hát và một loài cây có tên Chiên Đàn. Thời trước, người ta cho rằng sông Hát bắt nguồn từ sông Giang Hán, một chi nhánh của sông Dương Tử, Trung Quốc. Trong lòng sông Hát có một loài cây tên là cây Chiên Đàn cao hàng chục trượng, rễ cây xuyên thông qua sông Giang Hán. Cá Anh Vũ vốn sống ở Giang Hán đã theo rễ cây đi về phía Nam để tới sông Hát.

Gắn liền với nguồn gốc huyền bí như vậy, từ đời nhà Trần, nhà Lê, cá Anh Vũ đã được coi là cá tiến thần, tiến Vua. Chỉ đến mãi sau này, người ta mới biết sông Hát là một nhánh của sông Hồng, chứ không phải của sông Giang Hán và cây Chiên Đàn là một loài cây không hề có thật. Nó chỉ là sự tưởng tượng được lưu truyền trong dân gian, để làm linh thiêng thêm vùng đất Phong Châu thời thượng cổ mà thôi.

Cá Anh Vũ là một đặc sản, mà ở nước ta chỉ sinh sống duy nhất ở khu vực sông Ngã Ba Hạc. Theo các bậc cao thủ ở đây thì cá Anh Vũ ưa sống ở vùng ngã ba sông vì nơi đó có dòng nước từ hai phía đổ về tạo nên quanh bờ những hang sâu, ngóc ngách phủ đầy rêu xanh. Cá sống nương nhờ vào những hang rêu này. Khi ngủ, chúng gếch mõm lên những chùm rêu ở miệng hang.

Cá Anh Vũ có mình giống tựa con cá chép thông thường. Có điều mõm cá dài và tròn hình mõm lợn. Cá Anh Vũ nhỏ, thường chỉ cân nặng trong ngoài một cân, thịt cá vàng và có mùi thơm thanh khiết, đặc biệt là dùng để nướng chả. Do sống ở những hang sâu đầy rêu phong dưới nước, nên bắt cá Anh Vũ cực khó. Chỉ có các bậc thợ câu, thợ lặn hàng “sư phụ” mới chộp được loài cá hiếm này. Thời gian gần đây, môi trường ở Việt Trì xấu đến mức đáng báo động, đã làm cho cá Anh Vũ mất dần. Ở bến Gét, nơi tập trung hàng chục hàng bán cá, nếu bạn hỏi mua cá Anh Vũ thì chỉ nhận được những cái lắc đầu!

Chuyện về cá Anh Vũ thì còn nhiều lắm. Huyền thoại và sự thật cứ đan xem lẫn lộn nhau càng làm tăng tính tò mò của nhiều người. Ngay ở Quán Cá, dường như tôi cũng bị “lừa” một cú thật đáng yêu, bởi lẽ đến tận giờ tôi cũng không rõ thực hư thế nào. Hôm ấy, tôi được giới thiệu với một thợ câu tên Hùng. Anh cho biết đang có dự định nuôi cá Anh Vũ tại ao nhà, để phát triển thứ đặc sản có một không hai này.

Đang say sưa nói về dự tính tương lai một cách hồ hởi, vì anh đã được ngân hàng hứa hỗ trợ vốn, bỗng anh nghiêm nét mặt bảo tôi: “Mà sao tôi không hiểu các ông, các bà dưới Hà Nội quan tâm tới cá Anh Vũ nhiều thế để làm gì nhỉ? Làm món chả cá à? Thế thì cá Anh Vũ chưa là cái “đinh rỉ” gì nhé! Số một phải là cá Dầm Xanh cơ! Ông đã nghe câu “Thứ nhất Dầm Xanh, thứ nhì Anh Vũ” chưa?

Tôi không trả lời được Hùng. Quả tình tôi chưa nghe được câu ấy ở đâu cả. Còn cá Dầm Xanh thì tôi đã hỏi không dưới ba chục người, đủ các thành phần, mà chẳng ai biết con cá mang tên ấy là cá gì?

free hit counters