Thứ Ba, 28 tháng 9, 2010

CÔNG TY TƯ NHÂN 1


Cách đây gần 15 năm, loằng ngoằng thế nào mà tôi lại bị dắt díu vào một dự án sản xuất tờ tạp chí cho một Hãng hàng không. Dự án đảm nhận việc thiết kế, biên tập tiếng Anh (mặc dù tôi chẳng biết một câu tiếng Anh nào) và bán quảng cáo cho tờ tạp chí đó. Đầu tiên, tôi được phân công tổ chức mạng lưới bán quảng cáo. Hai năm sau, tôi được bổ nhiệm phụ trách toàn bộ dự án.

Hơn 2 năm tiếp theo, do nhiều thay đổi cả khách quan lẫn chủ quan, chúng tôi phải chuyển đổi dự án thành một công ty tư nhân có vốn góp của vài người. Thời gian sau, các vị rút hết, còn trơ khấc mỗi mình tôi. Thế đấy, tôi chính thức làm chủ một công ty tư nhân từ ngày ấy. Ngẫm lại, vừa sợ, vừa buồn cười và đôi lúc, chẳng hiểu tại sao lại như vậy nữa.

Công ty tôi nhỏ lắm. Theo tiêu chuẩn xếp hạng của các chuyên gia, nó thuộc diện doanh nghiệp siêu nhỏ. Nhưng gần 15 năm kể từ ngày còn là một dự án, có biết bao nhiêu chuyện đã từng xảy ra. Vui có, buồn có. Những tháng ngày hạnh phúc không hiếm. Nhưng chuỗi thời gian đau khổ cũng không phải là ít. Có chuyện đáng tự hào. Nhưng cũng nhiều chuyện chỉ muốn giấu đi cho xong.

Và một trong những chuyện tôi thích nói đến nhất là chuyện sự ra đời của các công ty mới.

Có lẽ, công ty tôi là một trong những công ty mà từ đó, các cán bộ, nhân viên của tôi bỏ đi làm ăn riêng và thành lập nhiều công ty nhất. Gần 15 năm qua, đã có tới hơn chục công ty ra đời theo kiểu như vậy.

Đầu tiên, một bạn Trưởng phòng xin nghỉ để cùng chồng và bạn chồng thành lập công ty mang tên là Loby Communication. Bạn này là người xử sự đàng hoàng hơn cả. Bạn ấy xin nghỉ. Tự làm ra công ty, không lấy của tôi một cái gì, không lôi kéo một người nào.

Hơn 4 năm sau, công ty giải thể, bạn ấy xin vào làm ở một ngân hàng cổ phần. Được vài tháng lại bỏ và làm một công ty mới tên là Celadon. Trong số những người đã bỏ tôi đi, bạn này là người tốt với tôi nhất. Thường xuyên gọi tôi khi có việc để đề nghị hợp tác. Có món đồ gì hay, món ăn gì ngon cũng gửi hay mang đến tận nơi cho tôi.

Một bạn khác đang làm tốt thì bị lôi kéo bởi hệ thống phân phối hàng đa cấp, hứa hẹn nhiều lợi nhuận khổng lồ. Bỏ việc lao vào một thời gian, tí nữa thì mất cả nhà vì thế chấp ngân hàng vay tiền nhập cả lô hàng lớn. Về sau, bạn ấy làm tiệm massage Herblife và làm ăn cũng tương đối. Coi như bỏ hẳn nghề cũ.

Hai bạn nữ bỏ công ty tôi ra thành lập Công ty Thương mại và Đầu tư Việt Nam. Được đâu vài tháng thì bỏ nhau, làm thêm một công ty nữa là Công ty Thương mại và Đầu tư Hà Nội. Hai bạn này vất vả nhưng làm ăn cũng OK.

Rồi hai bạn khác thành lập Công ty Viet Promotion trên tinh thần làm lại toàn bộ công việc của công ty tôi. Về sau, tôi có nghe nói, hai bạn này bỏ đi là do tự ái với cán bộ phụ trách của họ. Ở công ty tư nhân kỳ cục lắm. Đôi khi sự tan đàn xẻ nghé chỉ bắt đầu từ môt câu nói, một lời phát biểu vu vơ mà thôi.

Môt nhóm vài bạn, trong đó có hai người đã từng sát cánh với tôi cả chục năm trời cũng bỏ ra thành lập Công ty Panomara. Các bạn này lôi kéo gần môt nửa công ty đi theo, và lấy gần hết khách hàng thuộc lĩnh vực các bạn ấy phụ trách. Hồi ấy công ty tôi liêu xiêu suốt một thời gian dài. Bạn bè hỏi thăm, ai nấy đều ái ngại.

Cũng có người nhiều tài lẻ, thành lập công ty trên cơ sở năng khiếu của mình. Một bạn trẻ có năng khiếu chụp ảnh, thành lập Công ty Shoot Media, chuyên chụp ảnh người mẫu, diễn viên. Bạn này rất là hòa hoa. Lúc nào cũng ăn diện bảnh bao. Lâu lâu anh em gặp nhau, bạn ấy lại bảo tôi hôm nào em thiết kế cho sếp làm quen một em chân dài. Nghe mà mát cả ruột. Vậy nhưng cả mấy năm nay, chưa thấy em chân dài nào hết. Cũng vui!

Nhưng kinh khủng nhất là một nhóm bạn khác bỏ đi thành lập công ty, tên thì dài lắm, nhưng thôi cứ viết đơn giản là Công ty Tendy Việt Nam. Bạn này phụ trách một công ty thành viên của chúng tôi. Khi bỏ đi, bứng gần như hoàn toàn cả công ty theo. Chỉ còn vẻn vẹn vài người ở lại. Công ty kiệt quệ. Những món nợ khổng lồ. Những bản hợp đồng thua thiệt. Những tài liệu bị biến mất. Những khoản tiền bị chiếm dụng và chiếm đoạt.

Nhưng vui hơn cả, hạnh phúc hơn cả là những con người trung thành và tận tụy vì sự nghiệp chung của chúng tôi. Cũng từ công ty đầu tiên, chúng tôi cùng với những người ở lại làm nên Công ty Viet Outdoor, khôi phục lại Viet Event và vẫn tiếp bước cho tờ tap chí Vietnam Pathfinder từ hàng chục năm nay.

Ngẵm ra, từ một công ty nhỏ, chỉ gần 15 năm, có thêm cả hơn chục công ty nhỏ khác. Có mặt tốt là sự phát triển và mở mang. Nhưng cũng có mặt không tốt là nó cho ta thấy người Việt không đoàn kết, không hợp tác được. Làm ăn nhỏ thì OK, hễ cứ làm ăn lớn hơn là sinh chuyện.

Và chuyện sau, tôi sẽ kể, các công ty nhỏ nhỏ ấy đã được ra đời như thế nào?




30 nhận xét:

  1. anh viết đề tài nào em cũng thích cả. Rất thích nơi này...

    Trả lờiXóa
  2. Em thích bài này bác Thụy ah.

    Trả lờiXóa
  3. bravo anh Thụy vít rất thẳng thật. Cho em xin một chân ở chỗ anh nhé (2 chân mới đúng). Nghiêm. Bác vẫn cần đầu người chứ, em tiến cử gửi gắm phát. Có thi tuyển không ợ?

    Trả lờiXóa
  4. Anh ơi đọc rất lôi cuốn.
    À mà coi lại thì chuyện trở thành Boss nhớn của anh cũng có dính tí hai chữ hàng không. hihi. Cho em bắt quàng tẹo :)

    Trả lờiXóa
  5. Sắp sinh nhật công ty hay sao anh ?

    Trả lờiXóa
  6. Thế công ty mình như kiểu công ty mẹ, đẻ được nhiều con quá, dù là đẻ ép nhưng mờ vẫn là cội gốc. Thươgn trươgnf là chiến trường, nhưng em thấy anh vẫn giữ được sự điềm đạm, lòng nhân ái hiếm có và mái đầu xanh ngăn ngắt. Thế là vữn lãi to ròi anh ạ :-D

    Trả lờiXóa
  7. Người VN gắn liền với SX nhỏ mà.Sức mạnh bị hạn chế.Tuy nhiên các công ty nhỏ và vừa cũng có cái hay của nó.Taiwan dựa vào nền tảng đó mà tránh được khủng hoảng và phát triển bền vững.Không phải ai cũng hợp với công ty lớn.Hàn Quốc cũng từng điêu đứng vì các đại công ty.Mỹ cũng không hơn gì nếu chính phủ không ra tay thì CitiBank,AIG cũng có thể phá sản như không.Địi công ty như Vinashin thì càng nguy hiểm.Vấn đề là hiệu quả.Lớn thì phải quản trị chuyên nghiệp,minh bạch,môi trường kinh doanh tốt.VN không có các điều kiện như thế.Các công ty lớn ở VN hầu như phải đi đêm cả!

    Trả lờiXóa
  8. Anh em mình cũng đã chia sẻ đề tài này, anh thì dày dạn rồi, em nhiều lúc cũng bơ vơ giữa đường chỉ muốn bỏ cuộc. Nhưng không sao anh ạ, trời không lấy không của ai cái gì. Các tập đàon quốc tế nó vận hành được là nhờ cơ chế, cái cơ chế ấy, từ từ sẽ hình thành ở VN mình thôi :)

    Trả lờiXóa
  9. Cách đây gần 15 năm, loằng ngoằng thế nào mà tôi lại bị dắt díu vào một dự án sản xuất tờ tạp chí cho một Hãng hàng không
    ------------------------------------------------
    Tờ Heritage hả anh ?

    Trả lờiXóa
  10. :), PTN đoán chuẩn quá, lại sắp sinh nhật DOLPHIN rồi.

    Trả lờiXóa
  11. Sao bác chẳng nói nguyên nhân nhỉ? Thôi bác ngại thì để em nói vậy. ;))
    Tâm lý thích làm theo ý mình và thích làm chủ một cái gì đó mơ hồ, hay còn gọi là tâm lý thích chinh phục thử thách theo cảm tính, không suy xét, không chín chắn, nói tóm lại là không biết nhìn xa trông rộng.
    Xem ra làm chủ cũng vì cái oai bác nhỉ!
    Chờ những hấp dẫn trong bài tiếp theo của bác.

    Trả lờiXóa
  12. Này nhe, em nhớ hôm chén 33 anh có nói là sẽ cho cái Nga làm quyển báo tết, túm túm lại hội bloggers mỗi người 10...15 bài đấy. Anh nhớ là phần của em, để em lựa hình Hawaii cho cái Nga nó treo đầy vào, tính em thì nó háo danh thế mờ, có dịp được lên báo là em show off ngay, mục đích --> cạnh tranh page view mí cánh đờn ông :))

    Trả lờiXóa
  13. Nặc Danh: Cám ơn bạn! Bạn ghé thường xuyên nhé!

    Trả lờiXóa
  14. MC3: Anh quên mất cái link của em rồi. Gửi lại cho anh nhé!

    Trả lờiXóa
  15. Gauxx: Chỉ sợ em chê thôi. Hì, tuyển thì chắc là em trúng tắp lự.

    Trả lờiXóa
  16. like2chat: Hà hà, được em khen thế là tốt rồi. Em bận mà vẫn đọc blog hả.

    Trả lờiXóa
  17. Lana: Không phải là dính một tí đến hàng không đâu, mà dính nhiều đấy em ạ!

    Trả lờiXóa
  18. PTN: Chưa em ạ! 2 tháng nữa cơ!

    Trả lờiXóa
  19. Titi: Anh rất vui vì em đã động viên anh. Đúng là thương trường là mệt lắm. May cho em không là doanh nhân nhé!

    Trả lờiXóa
  20. X30: Cái này, tôi hoàn toàn đồng ý với bác mà. Mình ở trình độ sản xuất nhỏ, mà máu mê làm lớn quá là mệt lắm. Rồi theo không được, chết luôn ấy chứ!

    Trả lờiXóa
  21. Đàm Hà Phú: Cám ơn em đã chia sẻ. Đúng là nhiều lúc mệt mỏi thật. May mà rồi cũng qua!

    Trả lờiXóa
  22. HN: Làm chủ theo đúng nghĩa thì không có gì là oai hết bạn ạ! Khổ lắm ấy! Hic

    Trả lờiXóa
  23. Lu: Anh nhớ vụ này. Đồng ý với em ngay mà. À, em ơi, check và thay ngân hàng cái tài khoản iTune cho anh nhé!

    Trả lờiXóa
  24. @Chị Lu: Đúng roài, hum đó chị Titi thay mặt nhóm blogger ngoắc tay với Anh roài còn rề? (Còn A thì thay mặt nhóm biên tập + thiết kế của bọn E ngoắc tay với chị Titi) hehe. Thế nên tháng 12 là mềnh sẽ làm nhé! hì (wink wink!)
    @Anh: E chờ bài sau của A đấy!

    Trả lờiXóa
  25. Huyen Nga: Anh nhớ mà! Yên tâm đi mấy chị em em nhé!

    Trả lờiXóa
  26. Hay quá bác ạ! Mong bác tiếp tục loạt bài này.

    Trả lờiXóa
  27. haidieugiandi: Cam on ban! Ban the doi bay tiep nhe!

    Trả lờiXóa