THỦ ĐÔ KHÁNG CHIẾN

Năm 1971, quê tôi bị trận lụt lịch sử. Nghe đâu, để cứu Hà Nội, người ta đã phá đê Cống Thôn để nước tràn qua vùng ngoại thành và một số địa phương lân cận. Lụt thì buồn rồi. Thế nhưng với những đứa trẻ con như chúng tôi thì lại vui. Chúng tôi tháo nan giường, tháo bất kể cái gì đang nổi lềnh phềnh trên mặt nước, đóng thành chiếc bè chèo đi khắp xóm.

Nhưng thôi, chuyện đấy chẳng có gì đáng nói. Cái đáng nói nhất là gần 2 tháng lụt lội ấy, chúng tôi hầu như chỉ loang quanh ở nhà. Tôi nhớ một lần chẳng có việc gì để làm, tôi có xem một bài thơ về ngày toàn quốc kháng chiến. Bài thơ viết về Hà Nội. Cảm xúc của người Hà Nội.

Có thể hình dung ra là năm 1946, ngày toàn quốc kháng chiến bùng nổ. Hình ảnh Hà Nội đào đường, dựng chiến lũy giữa đường phố để đánh giặc. Sau đó, toàn quân rút về vùng chiến khu Việt Bắc, bắt đầu kháng chiến trường kỳ 9 năm, để năm 1954 về giải phóng Thủ đô.

Rất nhiều thanh niên, trai tráng Hà Nội bỏ nhà đi đào công sự, dựng chiến hào giữa phố đánh giặc. Lúc được lệnh rút về chiến khu, các anh cũng theo luôn đoàn quân về hậu cứ, chẳng kịp, và cũng chẳng có điều kiện chào từ biệt người thân. Tôi thích nhất bài thơ có 5 câu “Một người bạn tôi gặp trong đêm ấy. Ra phố mua một bao thuốc lá. Chín nǎm sau anh mới trở về nhà. Ta mang ba mươi sáu phố phường đi kháng chiến. Chín nǎm rừng lòng vẫn Thủ đô”.

Lụt lội rồi cũng xong. Nhưng cuốn sách, cuốn truyện hay cuốn thơ mà tôi đọc cũng trôi theo dòng nước. Tôi chẳng tìm lại được. Cũng không nhớ tên bài thơ là gì? In ở cuốn nào? Tên tác giả là ai?

Thời gian cứ thế trôi đi. Bỗng nhiên hôm nay, nhân lục tìm tài liệu cho một ý tưởng về Hà Nội, chợt tìm được bài thơ “Nhớ ngày Thủ đô kháng chiến”. Hóa ra những câu thơ mà tôi thích là của bài thơ này. Bài thơ hay quá! Đúng chất lãng tử, hiệp nghĩa và lãng mạn của người Hà Nội.

Nào là “Mỗi phố đánh tây bằng đặc sản. Phố Hàng Bát mang bát. Phố Hàng Bông mang bong. Đắp ụ ngǎn xe giặc tới”.

Nào là “Lý Thiết Quài trong tủ chè cũng nóng lòng khoa gậy đánh Tây. Phố Lò Sũ mang áo quan chờ chôn giặc”.

Nào là “Nhớ buổi học cuối cùng thầy trò ta xung vào tự vệ. Bài sử Lam Sơn thay bằng lời hịch Bác Hồ”.

Nhưng hay nhất vẫn là những câu thơ tôi đã nhớ. “Một người bạn tôi gặp trong đêm ấy. Ra phố mua một bao thuốc lá. Chín nǎm sau anh mới trở về nhà. Ta mang ba mươi sáu phố phường đi kháng chiến. Chín nǎm rừng lòng vẫn Thủ đô”.

NHỚ NGÀY THỦ ĐÔ KHÁNG CHIẾN

... Trước đau thương Hà Nội không buồn
Hà Nội rắn như thanh sắt nguội
Mắt nhựa nứt ra làm chiến hào
Cát sông Hồng vào nâng cao chiến luỹ
Mỗi con đường cũng muốn thành chiến sĩ
Kiêu hãnh mang thương tích trên mình
Chặn chân giặc dù là một bước
"Mảnh ngói thà tan để ngọc lành"

Mỗi phố đánh tây bằng đặc sản
Phố Hàng Bát mang bát
Phố Hàng Bông mang bông
Đắp ụ ngǎn xe giặc tới
Gường Hồng-Kông đôi vợ chồng mới cưới
Những sợi bông còn vương vất nhớ nhung ai
Ghế xa lông bên giường tre chiến đấu
Lý Thiết Quài trong tủ chè cũng nóng lòng khoa gậy đánh Tây
Phố Lò Sũ mang áo quan chờ chôn giặc
Một tiếng đàn rung trên chiến hào
Ta biết thế nào là nô lệ
Nên ta thề không bao giờ còn để mất tự do
Ơi em gái liễu hàng mi xếch ngược
Ca-nô sao vàng đứng gác dưới trǎng
Có phải em: Em là Hà Nội.

Còn nhớ mãi không quên
Anh ba gác chở bao gai chất đống
Rồi lao xe ra ngǎn lối quân thù
Chị hàng rau quang gánh quẩy quân nhu
Tiếp tế cho anh em đánh giặc
Bác hàng thịt mài dao thật sắc
Chờ ướm vào cổ họng giặc Tây
Em "Gavơrốt"giấu thư trong thùng đánh giầy
Vừa chạy đưa tin vừa hát
Những cánh tay rồng nổi chàm xanh
Đặt quả mìn cuối cùng xuống hố
Những chị mặt tàn hương loang lổ vết son
Cầm mảnh bom thay xà beng xúc đất
Anh thợ tiện bị tù thời bí mật
Nay trở thành chỉ huy quân sự liên khu
Khuôn mặt cày sâu những vết đòn thù

Anh đội viên đặt vào báng súng
Ngón tay còn vết mực chưa khô
Nhớ buổi học cuối cùng thầy trò ta xung vào tự vệ
Bài sử Lam Sơn thay bằng lời hịch Bác Hồ
Khi ngọn cỏ cũng vươn mình lên chống giặc
Lòng mỗi người đều hướng chiến khu
Chuông đồng hồ điểm 8 giờ
Đèn điện bỗng rủ nhau tắt ngấm
Lần bóng đêm lính mũ đỏ tràn vào
Cũng là lúc chiến sĩ ta đứng dậy
Giặc sủa từng tràng liên thanh
Lựu đạn, bom ba càng đáp lại

Xác thù lấp kín thềm nhà
Cây sấu cụt tay vẫn trơ trơ trước cửa
Khói đạn bay bụi vừa xoá nhòa
Mảnh tường đổ như người chết đứng
Còn giơ lưng cho đồng đội diệt thù

Một người bạn tôi gặp trong đêm ấy
Ra phố mua một bao thuốc lá
Chín nǎm sau anh mới trở về nhà
Ta mang ba mươi sáu phố phường đi kháng chiến
Chín nǎm rừng lòng vẫn Thủ đô.

free hit counters