Thứ Tư, 30 tháng 6, 2010

TRƯỜNG SƠN ĐÔNG TRƯỜNG SƠN TÂY



Đọc Phạm Tiến Duật, quá nhiều bài thích, chẳng biết chọn bài nào hay nhất nữa, nhưng có lẽ hai bài ấn tượng nhất với tôi là Lửa ĐènTrường Sơn Đông, Trường Sơn Tây. Duật là nhà thơ của Trường Sơn những năm đánh Mỹ, giải nhất cuộc thi thơ Báo Văn Nghệ năm 73. Những năm ấy, anh nổi tiếng lắm. Đám thanh niên mới lớn chúng tôi, không ai là không biết tên tuổi anh, thơ của anh.


Lửa Đèn
thì “siêu” rồi, miễn bình luận. Nhưng gần gũi nhất, thân thuộc nhất với chúng tôi là Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây. Có lẽ, một trong những nguyên nhân quan trọng nhất khiến cho bài thơ đến gần gũi với công chúng là Nhạc sĩ Hoàng Hiệp đã phổ thơ rất thành công, thành bài hát mà đến tận ngày hôm nay vẫn có rất nhiều bạn trẻ hát bài hát này.

Tôi còn nhớ, ngày bài hát mới được hát trên sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam, có một chị văn công quân đội không chuyên, trưởng thành từ phong trào văn nghệ quần chúng, đã hát bài hát này với 2 giọng nam và nữ. Kiểu hát song ca bây giờ, nhưng chỉ do một người thực hiện. Điều đặc biệt ấy càng làm cho bài hát thêm phần hấp dẫn.


Bài thơ có hai khổ, không hiểu sao lại không được Hoàng Hiệp đưa vào bài hát. Hai khổ thơ rất hay và cái chính là nó thể hiện rất rõ cái bản chất của bài thơ: Hai đầu Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây và ở hai đầu ấy, anh bộ đội và cô thanh niên xung phong đang nhớ nhau, thi đua nhau… trong những ngày hành quân đánh giặc.


KHỔ THỨ NHẤT

“Một dãy núi mà hai màu mây
Nơi nắng nơi mưa, khí trời cũng khác
Như anh với em, như Nam với Bắc
Như Ðông với Tây một dải rừng liền”.

KHỔ THỨ HAI

“Ðông sang tây không phải đường như
Ðường chuyển đạn và đường chuyển gạo
Ðông Trường Sơn, cô gái "ba sẵng sàng" xanh áo
Tây Trường Sơn bộ đội áo màu xanh”.


TOÀN BỘ BÀI THƠ

Cùng mắc võng trên rừng Trường Sơn
Hai đứa ở hai đầu xa thẳm
Ðường ra trận mùa này đẹp lắm
Trường Sơn Ðông nhớ Trường Sơn Tây.

Một dãy núi mà hai màu mây
Nơi nắng nơi mưa, khí trời cũng khác
Như anh với em, như Nam với Bắc
Như Ðông với Tây một dải rừng liền.

Trường Sơn Tây anh đi, thương em
Bên ấy mưa nhiều, con đường gánh gạo
Muỗi bay rừng già cho dài tay áo
Rau hết rồi, em có lấy măng không.

Em thương anh bên tây mùa đông
Bướm khe cạn nước bay lèn đá
Biết lòng Anh say miền đất lạ
Chắc em lo đường chắn bom thù

Anh lên xe, trời đổ cơn mưa
Cái gạt nước xua tan nỗi nhớ
Em xuống núi nắng về rực rỡ
Cái nhành cây gạt nỗi riêng tư.

Ðông sang tây không phải đường như
Ðường chuyển đạn và đường chuyển gạo
Ðông Trường Sơn, cô gái "ba sẵng sàng" xanh áo
Tây Trường Sơn bộ đội áo màu xanh.

Từ nơi em gửi đến nơi anh
Những đoàn quân, trùng trùng ra trận
Như tình yêu nối lời vô tận
Ðông Trường Sơn, nối Tây Trường Sơn.





12 nhận xét:

  1. Bài thơ hay mà bài hát cũng hay. Khổ thơ "Đông sang tây... áo màu xanh" không đưa được vào bài hát cũng không sao, đưa vào có khi bài hát không còn chất lãng mạn và nổi tiếng đến tận bây giờ.

    Trả lờiXóa
  2. Bài hát hay thật sự. Em thích câu "Trường Sơn Tây anh đi, thương em
    Bên ấy mưa nhiều, con đường gánh gạo..."
    Tình cảm, giống như sau này có bài hát 'Gửi em ở cuối sông Hồng' có câu 'Anh ở phương xa, nghe lạnh giá biết mùa đông tới... anh thương em đồng quê chưa cấy hết chân em ngập dưới bùn, lúa cấy thẳng hàng không?...'

    Trả lờiXóa
  3. ĐÚng như anh C nói: Thơ có khổ ấy không sao nhưng nhạc mà như thế là đứt anh ạ.
    EM từng làm việc với PTD, một con người khá thú vị, hài hước, chủ động, nhiệt tâm, tuy nhiên thỉnh thoảng lộ ra là ông ấy rất cảm tính. Dĩ nhiên, đó là tính cách đặc trưng đáng yêu của giới nghệ sĩ.

    Thật tiếc là chiện tình cảm của ông không đẹp như thơ, thậm chí là rất tệ. Đến cuối đời ông đi bước nữa nhưng cũng không hạnh phúc :-(

    Trả lờiXóa
  4. hị hị...bài trường sơn đông trường sơn tây này lúc trước em kết lắm à. Mới có nứt con mắt 12 tuổi mờ đòi cô giáo cho dựng bài múa trường sơn đông trường sơn tây. Em đòi cho em được làm giao liên mặc áo bà ba trắng quấn khăn rằn như chị Tư Hậu í.
    Cô giáo bảo con nít ko được tập múa bài này. Nhưng thú thật là lần đầu tiên mới nứt con mắt thôi, chưa dậy thì nữa nhá...thế mà khi nghe ca bài trường sơn đông trường sơn tây thì em lại cảm thấy hình như mình đang yêu, chẳng biết yêu cái gì nữa. :))
    Nhưng hình ảnh gợi lên trong câu hát "Trường Sơn Tây anh đi, thương em...thương em bên ấy mưa nhiều, con đường mà gánh gạo. Muỗi bay rừng già cho dài tay áo. Hết rau rồi, em có lấy măng không?" làm em khoái chí vì thấy nó thật là lảng mạng và hay cực kì!

    Trả lờiXóa
  5. VMC: Biết đâu lại hay hơn thì sao hả em?

    Trả lờiXóa
  6. Lana: Khi chưa biết bài thơ, anh nghe mãi cái câu "cái gạt nước xua đi nỗi nhớ" mà chẳng biết chính xác là cái gì, vì có ai nghĩ đến cái gạt nước lúc đó đâu cơ chứ!

    Trả lờiXóa
  7. Titi: Em nhớ là đã có một thống kê (không chính thức) là rất ít trường hợp đi bước nữa được hạnh phúc em ạ!

    Trả lờiXóa
  8. Vầng, rất ít khi đi bước nữa mà hạnh phúc. Bởi tờ giấy kết hôn đâu phải vật đảm bảo hạnh phúc, đúng không anh :-D

    Trả lờiXóa
  9. Cám ơn chú Phạm Tiến Duật về bài hát đi cùng năm tháng ^_^.
    Cám ơn a Thủy về bài viết hay.


    T.Tùng

    Trả lờiXóa
  10. minh cung thickk;nhung nhan xet luon ve phep tu tu trong kho 1 dk kk

    Trả lờiXóa
  11. co ung ho mjnh vs y kien tren kk

    Trả lờiXóa